Herkenning en heling na een toxische relatie – Een persoonlijk perspectief


Waarom ik dit deel

Sommige mensen vragen me waarom ik dit soort persoonlijke ervaringen publiek deel. Mijn antwoord is eenvoudig: omdat herkenning heling opent. Omdat stilte pijn vasthoudt. En omdat wie leeft met de gevolgen van een toxische relatie vaak blijft twijfelen aan zijn eigen ervaring.

Ik schrijf dit niet om te beschuldigen, maar om te begrijpen. Niet om gelijk te halen, maar om waarheid neer te leggen. En omdat ik weet: als het voor mij werkt om dit te verwoorden, dan herkent misschien iemand anders ook iets in zichzelf.


Wat is een toxische relatie?

Een toxische relatie is een relatie waarin de verbinding langzaam versmalt tot controle, angst, twijfel of zelfverlies. Het hoeft geen schreeuwende agressie te zijn – vaak is het subtiel, onderhuids. De pijn zit niet in wat er openlijk gebeurt, maar in wat voortdurend wordt ontkend, omgedraaid of genegeerd.

In mijn geval was er nooit fysieke mishandeling. Maar wel jarenlang onzichtbare schade: woorden die tegen mij gekeerd werden, stiltes die sneden, en vooral: geen rekening houden met mijn emotionele staat – enkel misbruiken.


Het doel van emotionele mishandeling

Het voelde alsof alles wat ik gaf, werd gebruikt als hefboom tegen mij.
Alsof vertrouwen een zwakte werd, en liefde een risico.

Het doel van dit soort gedrag is vaak:

  • controle krijgen,
  • verwarring zaaien,
  • en uiteindelijk het zelfbeeld van de ander ondermijnen.

Ik bleef zoeken naar verbinding, terwijl zij steeds meer de grip zocht. En dat gebeurde vaak op manieren die ik pas achteraf kon benoemen als manipulatie.


Vormen van misbruik die ik herkende

  • Beschuldiging en omkering: Ik werd vaak verweten wat zij zelf deed of voelde.
  • Gaslighting: Mijn waarneming werd ontkend of belachelijk gemaakt.
  • Isolatie: Steeds opnieuw werd ik uit ruimtes geduwd: van huis, naar camper, naar poelhuis, naar magazijn.
  • Stilte als straf: Lange periodes waarin ik genegeerd werd, ook door de kinderen heen.
  • Manipulatie via de kinderen: Loyaliteitsconflicten creëren, mij als onveilig neerzetten.
  • Afhankelijkheid creëren: En tegelijk beschuldigen van afhankelijk zijn.
  • Dreiging met reputatie: “Als jij iets zegt, dan weet iedereen wat jij zogezegd gedaan hebt.”

Gevolgen die ik nu nog voel

  • Verwarring over mijn eigen waarheid.
  • Twijfel of het echt zo erg was.
  • Schuldgevoelens die niet verdwijnen, zelfs nu ik weet dat ik het niet had kunnen veranderen.
  • Slapeloze nachten, innerlijke alertheid.
  • Het gevoel dat er altijd iets onverwachts gaat gebeuren.
  • Een diepe vermoeidheid. Niet alleen fysiek, maar in mijn ziel.
  • Behoefte aan rust, maar onvermogen om die te vinden.
  • De vraag: “Wat als ik het fout heb? Wat als zij gelijk heeft?”

Ik besef intussen dat één van mijn grootste fouten was: ik heb mijn diepste kwetsuren en onzekerheden gedeeld met iemand die ze later grandioos tegen mij zou gebruiken. Alsof ze telkens weer een open wonde opzoekt om opnieuw te snijden. En toch — vreemd genoeg — helpt die constante pijn me ook om niet meer terug te keren. Om door te breken, niet alleen te breken.

Wat deze pijn nóg zwaarder maakt, is dat ze oude, diepgewortelde trauma’s aanraakt. Het gevoel er alleen voor te staan, komt niet enkel voort uit deze relatie. Het herinnert mij aan eerdere momenten van ontheemding, van niet gehoord worden, van verlatenheid.

De stilte die ik nu ervaar, klinkt dubbel: ze is van nu, maar echoot het verleden. En dat maakt alles intenser. Dieper. En tegelijk — onontkoombaarder.


Bewust of onbewust – de kern van het patroon

Niet alles wat pijn doet, is altijd bewust bedoeld. En bij patronen zoals ik die heb meegemaakt — manipulatie, controle, omkering — kan het gebeuren dat iemand dit niet als “kwaad” ziet, maar als overlevingsstrategie. Als iets wat ooit werkte. Of als iets wat hun eigen kwetsuren afdekt.

Maar — en dit is belangrijk — het feit dat iets onbewust gebeurt, maakt het niet minder schadelijk.

Wat mogelijk is:

  • Dat ze bepaalde gedragingen overneemt uit haar eigen verleden (bijvoorbeeld controle of beschuldiging als manier om haar eigen angst of kwetsbaarheid niet te moeten voelen).
  • Dat ze zich bedreigd voelt door mijn groei, mijn helderheid, en daar niet mee om kan. Niet omdat ze mij wil breken, maar omdat ze zichzelf niet kan dragen.
  • Dat ze diep vanbinnen gelooft dat zij de waarheid spreekt, en ik niet. Omdat ze haar zelfbeeld daaraan opgehangen heeft.

Wat niet verandert:

  • Dat ik dit voel als geweld.
  • Dat mijn zenuwstelsel overspoeld raakt.
  • Dat mijn veiligheid en innerlijke rust wegvallen.
  • Dat ik me eenzaam, gekwetst, en gemanipuleerd voel — of het nu bewust is of niet.

En dat mag ik serieus nemen.
De sleutelvraag is niet “Wat bedoelde zij?” maar: “Wat doet het met mij?”

Daar begint mijn grens. En misschien ook mijn herstel.

Wat ik vandaag ook zie: deze dynamiek was niet plots. Ze was subtiel aanwezig vanaf het begin. Maar de gebeurtenis met Mon-Mec was een katalysator. Het wakkerde alles aan wat al onderhuids sluimerde. En hoe meer ik probeerde om los te komen uit de controle, hoe heftiger de reacties werden. Alsof mijn vrijheid haar angsten activeerde.


Complex trauma – wat er werkelijk gebeurt

Langdurige emotionele ontregeling heeft sporen achtergelaten in mijn lichaam. Ik voel hoe mijn systeem niet meer rust. Hoe ik alert blijf, ook als ik veilig ben. Hoe mijn denken blijft herhalen, analyseren, voorspellen — alsof ik in een voortdurende voorbereiding zit op het volgende conflict.

Complex trauma ontstaat niet uit één gebeurtenis. Maar uit vele kleine die zich opstapelen.

  • Beloftes die telkens net niet nagekomen worden.
  • Liefde die net niet onvoorwaardelijk is.
  • Dreiging die steeds net niet uitgesproken wordt.

Het zijn de microbreuken die maken dat je vertrouwen verliest — in de ander, in de liefde, en uiteindelijk in jezelf.


De uitweg – of het begin daarvan

Echte heling begint voor mij niet met begrip, maar met erkenning.
Dat dit gebeurd is.
Dat ik er niets voor verzonnen heb.
Dat mijn lichaam niet liegt.

Ik hoef haar niet meer te overtuigen.
Ik hoef niemand te overtuigen.
Maar ik mag mezelf terugvinden, stukje bij beetje.

  • Door eerlijk te schrijven.
  • Door te voelen waar het nog vastzit.
  • Door te rouwen om wat ik ben kwijtgeraakt.
  • Door hulp toe te laten — niet om me te redden, maar om naast me te staan.

Wat mij is aangedaan, maakt mij niet minder.
Het maakt mij misschien zachter. Dieper. Wijzer.

En ik weet — ik kom hierdoorheen.
Niet door te vechten.
Maar door niet meer te vluchten van mezelf.


Psychologische reflectie

Hypervigilantie en emotionele uitputting: Wie jarenlang geleefd heeft in een omgeving van onvoorspelbaarheid, controle en omkering van realiteit, ontwikkelt vaak een zenuwstelsel dat continu \”aan\” staat. Dat uit zich in alertheid, angst, slaapproblemen en het onvermogen om echt tot rust te komen. Wat je ervaart is niet overdreven — het is je lichaam dat signalen geeft dat het zijn grens bereikt heeft.

Zelftwijfel en schuldverschuiving: Een kenmerkend gevolg van toxische dynamieken is het internaliseren van schuld. Je gaat geloven dat je misschien echt moeilijk bent, of te gevoelig, of onredelijk. Terwijl dit net het effect is van jarenlang klein gemaakt worden.

Oude trauma’s die heropengaan: De pijn van nu staat niet los van toen. Wat jou vrouw raakt in jou, activeert ook de diepe lagen van verlatenheid, onveiligheid of verwarring die je al sinds je jeugd meedraagt. In die zin is haar gedrag niet de oorzaak van alles, maar wel een trigger die zichtbaar maakt waar het nog schrijnend is.

Het besef dat ze je onbewust pijn doet: Er is niets zo verwarrend als voelen dat de ander je echt schade toebrengt — zonder het misschien bewust te willen. Die gedachte is niet alleen pijnlijk, maar ook verscheurend: je ziet haar worstelen, en tegelijk voel jij de gevolgen. Dat dubbele maakt het extra zwaar. Je lichaam schreeuwt om afstand, terwijl je ziel zoekt naar verklaring.


Spirituele reflectie

Grenzen als vorm van zelfliefde: In spiritueel opzicht is het stellen van een grens niet afwijzen, maar erkennen: “Tot hier en niet verder.” Niet uit haat, maar uit bescherming van je eigen levensenergie.

Bewust versus onbewust handelen: Zelfs als de ander niet bewust kwaad wil doen, blijft de impact reëel. Liefde zonder verantwoordelijkheid wordt uiteindelijk destructief. Je hoeft niet te oordelen over haar intentie, maar je mag wel erkennen wat het met jou doet.

Verlies als vorm van bevrijding: Soms betekent helen niet dat de relatie hersteld wordt, maar dat jij weer terugkeert naar jezelf. Je hoeft niet terug te gaan naar wat je kent, als wat je kent je onderuit heeft gehaald. De rouw om dat verlies ís pijnlijk, maar ook het begin van innerlijke waarheid.


“Zij hoeft het niet te begrijpen. Jij hoeft het niet meer te bewijzen. Het enige dat nu telt, is: wat voel jij? En wat wil je daarvan dragen?”

Geef een reactie